Tự Kỷ Và Hành Trình Trưởng Thành

Rất nhiều bậc phụ huynh băn khoăn về tương lai của con mình khi mắc chứng tự kỷ. Liệu những thách thức mà trẻ tự kỷ phải đối mặt khi trưởng thành có thể được khắc phục?. Hãy cùng Dawn Bridge tìm hiểu về những nghiên cứu mới nhất về hành trình trưởng thành của trẻ tự kỷ và vai trò quan trọng của việc phát hiện và can thiệp sớm.

Tự kỷ và những nghiên cứu đáng chú ý

Tự kỷ hay còn gọi là rối loạn phổ tự kỷ (ASD) – Trẻ có nhu cầu đặc biệt, là một rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người mắc phải. Chứng tự kỷ đã được mô tả từ những năm 1940, nhưng mãi đến năm 1980 mới được công nhận chính thức với sự xuất bản của DSM-III.

Hành trình trưởng thành của trẻ tự kỷ luôn nhận được sự quan tâm của các bậc phụ huynh, chuyên gia và nhà nghiên cứu trên toàn thế giới. Những nghiên cứu gần đây đã mang đến những kết quả khả quan hơn về tương lai của trẻ tự kỷ, đặc biệt là khi áp dụng những tiến bộ y khoa, giáo dục trong việc phát hiện sớm và can thiệp sớm hiệu quả.

Những nghiên cứu ban đầu cho thấy kết quả khá ảm đạm với khoảng 2/3 số người trưởng thành cần được chăm sóc tại các cơ sở y tế. Các phương pháp điều trị sớm chủ yếu tập trung vào liệu pháp tâm lý. Tuy nhiên, theo thời gian, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các phương pháp giáo dục và hành vi có cấu trúc mang lại hiệu quả tốt hơn, cùng với chẩn đoán và can thiệp sớm.

Hiện nay, nhận thức cộng đồng về tự kỷ đã được nâng cao, sự can thiệp sớm và quản lý hiệu quả hơn đã tạo ra những tác động tích cực đáng kể đến kết quả cho người mắc phải.

Hành trình trưởng thành của trẻ tự kỷ

Dù có sự tiến bộ trong việc hỗ trợ trẻ tự kỷ, một số bằng chứng cho thấy các triệu chứng cốt lõi của chứng tự kỷ vẫn tồn tại ở một mức độ nào đó ở tuổi thiếu niên và thanh niên. Sự cải thiện về kỹ năng giao tiếp là phổ biến nhất, tuy nhiên, những khiếm khuyết về mặt xã hội và những hành vi lặp đi lặp lại thường kéo dài đến tuổi trưởng thành.

Hơn nữa, không phải tất cả các cá nhân đều cho thấy sự cải thiện và rất hiếm khi các cá nhân cho thấy sự cải thiện đến mức họ không còn đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán về chứng rối loạn phổ tự kỷ (ASD) nữa.

Liên quan đến chức năng tâm lý thần kinh, chỉ số thông minh (IQ) thường được cho là ổn định theo thời gian. Hành trình trưởng thành thường gặp nhiều thách thức liên quan đến chức năng tâm lý thần kinh, bao gồm khó khăn về nhận thức xã hội, trí nhớ, chức năng điều hành và phối hợp vận động, có thể ảnh hưởng đến khả năng điều hướng sự phức tạp của tính độc lập khi trưởng thành.

Về kết quả hoạt động chức năng và cuộc sống hàng ngày, các nghiên cứu ban đầu về những người sinh từ những năm 1970 trở về trước luôn báo cáo kết quả từ kém đến rất kém đối với phần lớn các đối tượng ở tuổi trưởng thành. Một số ít người trưởng thành sống độc lập, phần lớn còn lại phụ thuộc vào gia đình.

Tương tự như vậy, một thiểu số đã có việc làm hoặc đã học đại học. Tỷ lệ người trưởng thành mắc chứng tự kỷ được phát hiện có kết quả thuận lợi dao động từ  15 đến 44%. Kỹ năng giao tiếp sớm và mức độ hoạt động nhận thức được cho là những yếu tố dự báo kết quả mạnh mẽ nhất, trong đó những cá nhân có chỉ số IQ trên 70 có khả năng sống độc lập cao nhất. Một số người cũng cho rằng kết quả phụ thuộc vào lượng hỗ trợ xã hội nhận được dành cho cá nhân.

Nhiều nghiên cứu gần đây đã gợi ý một bức tranh tích cực hơn. Farley và cộng sự nhận thấy rằng kết quả đã được cải thiện so với ước tính trước đó, với một nửa số mẫu của họ báo cáo kết quả tổng thể từ “tốt” đến “rất tốt”. Tương tự như vậy, Eaves và Ho nhận thấy khoảng một nửa mẫu của họ có kết quả từ “trung bình” đến “tốt”, nửa còn lại được đánh giá là “kém” (nhưng không có kết quả nào được đánh giá là “rất kém”).

Các tác giả cho rằng sự cải thiện này là nhờ sự tiến bộ trong việc phát hiện và can thiệp sớm trong những năm gần đây. Tuy nhiên, với 50% cá nhân vẫn đạt được kết quả kém, rõ ràng cần có sự hỗ trợ và can thiệp bổ sung để cải thiện hơn nữa chất lượng cuộc sống cho hành trình trưởng thành của người mắc chứng tự kỷ.

Vai trò quan trọng của phát hiện và can thiệp sớm trong hành trình trưởng thành

Các kết quả liên quan đến hoạt động xã hội cho thấy những khó khăn trong việc tạo dựng và duy trì tình bạn vẫn tồn tại cho đến tuổi trưởng thành. 25% hoặc ít hơn người trưởng thành mắc ASD được phát hiện có tình bạn thực sự. Các yếu tố dự báo về việc tham gia vào các hoạt động xã hội ở tuổi trưởng thành bao gồm tính độc lập cao hơn trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, kỹ năng xã hội hóa tốt hơn và số lượng dịch vụ nhận được nhiều hơn.

Việc trở thành nạn nhân của bạn bè có thể vẫn là mối lo ngại đối với thanh niên mắc ASD. Mặc dù chức năng tình dục phát triển bình thường nhưng các khía cạnh xã hội trong việc điều hướng các mối quan hệ tình dục và hiểu biết về hành vi tình dục phù hợp vẫn là một thách thức đối với nhiều thanh niên.

Sự suy giảm nhận thức xã hội và xu hướng hành vi cứng nhắc hoặc sở thích ám ảnh cũng có thể dẫn đến những thách thức pháp lý (ví dụ: không tuân theo các nhân vật có thẩm quyền, hành vi trực tuyến không phù hợp, theo dõi). Giáo dục rõ ràng cho thanh niên xung quanh những vấn đề này là rất quan trọng để đảm bảo họ hiểu được tác động của hành động của mình. Việc giáo dục những người ứng phó đầu tiên cũng rất quan trọng để đảm bảo rằng những hành vi này không bị hiểu lầm.

Việc nhận biết chứng tự kỷ và những tổn thương xã hội nghiêm trọng ở những cá nhân có khả năng nhận thức cao hơn được phản ánh trong việc đưa chứng rối loạn Asperger vào DSM-IV và ICD-10. Cả đối với chứng rối loạn Asperger và chứng tự kỷ chức năng cao hơn, ngày càng nhiều cá nhân có thể tìm kiếm chương trình đào tạo giáo dục và dạy nghề cao hơn, mặc dù hỗ trợ xã hội và học tập thường là những nhu cầu quan trọng.

Các quốc gia có sự khác nhau đáng kể về mức độ khuyết tật như bệnh tự kỷ có đủ điều kiện nhận được sự hỗ trợ đặc biệt hay không.

Bệnh kết hợp khi trẻ tự kỷ trong hành trình trưởng thành

Mắc một rối loạn phát triển mãn tính như chứng tự kỷ có thể dẫn đến những khó khăn khác. Các tài liệu hiện có cho thấy tỷ lệ gia tăng của một số vấn đề lâm sàng ở người tự kỷ trưởng thành, bao gồm lo lắng và trầm cảm (cả hai đều có thể đáp ứng với các phương thức điều trị khác nhau).

Các tài liệu điều trị hạn chế dành riêng cho nhóm tuổi này và thực sự thiếu nghiên cứu tổng thể ở thanh thiếu niên và người lớn mắc chứng tự kỷ vẫn là những trở ngại đáng kể cho sự hiểu biết của chúng ta về các phương pháp can thiệp tốt nhất.

Hành trình trưởng thành của trẻ tự kỷ

Các nghiên cứu cho thấy kết quả điều trị tự kỷ dường như đã được cải thiện rõ rệt trong nhiều thập kỷ qua – có lẽ phản ánh một số yếu tố bao gồm sự can thiệp sớm hơn và các phương pháp điều trị được cải thiện. Tuy nhiên, nhiều người trưởng thành ngay cả khi sống độc lập vẫn cần một số hỗ trợ nhất định. Nhiều cá nhân hiện đang theo học đại học hoặc trường dạy nghề, nhưng có thể gặp phải những vấn đề dai dẳng về tương tác xã hội và giao tiếp, điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ lo lắng và trầm cảm.

Sự cải thiện về chất lượng cuộc sống, khả năng giao tiếp và tương tác khi trẻ tự kỷ lớn lên phụ thuộc nhiều vào việc phát hiện và can thiệp sớm, chất lượng can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ từ khi còn nhỏ.

Đọc thêm: