Vụng về có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của trẻ, từ việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như mặc quần áo, ăn uống đến việc tham gia các hoạt động vui chơi và học tập. Ví dụ, một đứa trẻ gặp khó khăn với các kỹ năng vận động tinh có thể không muốn mặc quần áo vì khó khăn khi buộc dây giày hoặc cài cúc áo. Việc giải quyết các vấn đề vận động tiềm ẩn này có thể giúp trẻ hợp tác hơn và giảm bớt sự thất vọng.
Bài viết này, Dawn Bridge sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về sự vụng về ở trẻ rối loạn phổ tự kỷ, bao gồm nguyên nhân, biểu hiện và các phương pháp can thiệp hỗ trợ.
Nguyên nhân gây ra sự vụng về ở trẻ tự kỷ
Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra sự vụng về ở trẻ tự kỷ vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng một số yếu tố được cho là có liên quan bao gồm:
- Sự khác biệt về xử lý cảm giác: Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc xử lý thông tin cảm giác từ môi trường xung quanh, bao gồm cả cảm giác về vị trí cơ thể trong không gian (cảm giác bản thể).
- Khó khăn trong lập kế hoạch vận động: Trẻ tự kỷ có thể gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch và thực hiện các chuỗi động tác phức tạp.
- Các yếu tố thần kinh: Một số nghiên cứu cho thấy sự vụng về ở trẻ tự kỷ có thể liên quan đến những bất thường trong cấu trúc và chức năng của tiểu não, vùng não chịu trách nhiệm điều khiển và phối hợp vận động.
- Phản xạ nguyên thủy kéo dài: Ở trẻ sơ sinh, các phản xạ nguyên thủy như phản xạ bú, phản xạ nắm bắt, giúp trẻ thích nghi với môi trường xung quanh. Khi não bộ trưởng thành, các phản xạ này sẽ dần biến mất.
- Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy rằng sự vụng về ở trẻ tự kỷ có thể có liên quan đến di truyền.
- Các vấn đề về hành vi: Đôi khi, sự vụng về có thể là một yếu tố góp phần gây ra các cơn giận dữ hoặc các vấn đề về hành vi khác ở trẻ tự kỷ.
Biểu hiện của sự vụng về ở trẻ tự kỷ
Sự vụng về ở trẻ tự kỷ có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:
- Khó khăn trong vận động thô: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng, phối hợp các động tác khi đi, chạy, nhảy, leo trèo.
- Khó khăn trong vận động tinh: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc sử dụng các cơ nhỏ để thực hiện các động tác chính xác, chẳng hạn như cầm bút, cài cúc áo, sử dụng kéo.
- Hay va chạm, làm đổ vỡ đồ đạc: Trẻ có thể thường xuyên va vào đồ vật, làm rơi đồ đạc do khó khăn trong việc nhận thức không gian và phối hợp vận động.
- Khó khăn trong việc học các kỹ năng vận động mới: Trẻ có thể mất nhiều thời gian và công sức hơn để học các kỹ năng vận động mới, chẳng hạn như bơi lội hoặc đi xe đạp.
- Ảnh hưởng đến cảm xúc và xã hội: Sự vụng về có thể khiến trẻ cảm thấy thất vọng, tự ti và gặp khó khăn trong việc hòa nhập với bạn bè đồng trang lứa. Ví dụ, một đứa trẻ có thể tránh chơi với đồ chơi mới vì chúng không biết cách sử dụng.
Can thiệp và hỗ trợ trẻ tự kỷ vụng về
Việc can thiệp sớm cho các vấn đề về vận động ở trẻ tự kỷ là rất quan trọng. Giải quyết sự vụng về từ sớm có thể giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động tốt hơn, cải thiện sự tự tin và ngăn ngừa các khó khăn về mặt xã hội và cảm xúc tiềm ẩn. Có nhiều phương pháp can thiệp và hỗ trợ có thể giúp trẻ tự kỷ cải thiện kỹ năng vận động và giảm thiểu sự vụng về.
Một cách tiếp cận đa dạng, kết hợp nhiều liệu pháp khác nhau như liệu pháp vận động, liệu pháp hoạt động và liệu pháp tích hợp cảm giác, có thể mang lại sự hỗ trợ toàn diện cho trẻ gặp khó khăn về vận động.
Các phương pháp này bao gồm:
| Phương pháp can thiệp | Mô tả | Lợi ích |
|---|---|---|
| Liệu pháp vận động (PT) | Tập trung vào việc cải thiện sức mạnh cơ bắp, sự linh hoạt và khả năng phối hợp vận động tổng thể. | Cải thiện tư thế, thăng bằng và sự ổn định, giúp trẻ tự tin hơn khi tham gia các hoạt động thể chất. |
| Liệu pháp hoạt động (OT) | Tập trung vào việc phát triển các kỹ năng vận động tinh cần thiết cho các hoạt động hàng ngày. | Cải thiện khả năng thực hiện các hoạt động như mặc quần áo, ăn uống và viết. |
| Liệu pháp tích hợp cảm giác | Giúp trẻ cải thiện khả năng xử lý thông tin cảm giác. | Cải thiện khả năng phối hợp vận động và giảm thiểu sự vụng về. |
| Các bài tập ức chế phản xạ nguyên thủy | Lặp lại các kiểu chuyển động liên quan đến các phản xạ nguyên thủy. | Giúp não bộ trưởng thành và cải thiện khả năng kiểm soát vận động. |
| ABA | Chia nhỏ các kỹ năng phức tạp thành các bước nhỏ hơn và sử dụng các kỹ thuật củng cố tích cực để khuyến khích trẻ luyện tập. | Hỗ trợ trẻ tự kỷ cải thiện kỹ năng vận động một cách hiệu quả. |
Ngoài ra, trẻ tự kỷ thường sử dụng nhiều chiến lược học tập và đối phó để quản lý các khó khăn về phối hợp vận động. Bằng cách luyện tập và học hỏi, trẻ có thể dần dần cải thiện kỹ năng vận động theo thời gian. Các chiến lược thực tế như sắp xếp môi trường xung quanh, lập kế hoạch năng lượng và rèn luyện thể chất cũng có thể mang lại lợi ích.
Vụng về là một khó khăn phổ biến ở trẻ tự kỷ, có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của trẻ. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đúng đắn về nguyên nhân, biểu hiện và các phương pháp can thiệp hỗ trợ, cha mẹ và các chuyên gia có thể giúp trẻ tự kỷ cải thiện kỹ năng vận động, tăng cường sự tự tin và hòa nhập tốt hơn với cuộc sống.
Việc can thiệp sớm và kết hợp nhiều phương pháp can thiệp khác nhau thường mang lại hiệu quả tốt nhất. Cha mẹ nên tìm kiếm sự đánh giá chuyên môn từ các nhà trị liệu để xác định nhu cầu cụ thể của con và lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp. Đồng thời, cha mẹ cần tạo ra một môi trường hỗ trợ, khuyến khích và kiên nhẫn với con, giúp con vượt qua khó khăn và phát triển toàn diện.
Nguồn trích dẫn
- Autism and Clumsiness: Understanding Motor Skills Challenges – Autism Parenting Magazine
- Enhancing Fine Motor Skills in Autism – Yellow Bus ABA
- Motor difficulties in autism, explained – The Transmitter
Bài viết từ Dawn Bridge cung cấp thông tin không thay thế cho lời khuyên y tế. Chúng tôi khuyến khích bạn nói chuyện với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn (bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký, dược sĩ, v.v.) về mối quan tâm của bạn, các câu hỏi về hoặc việc sử dụng thực phẩm bổ sung và những gì có thể tốt nhất cho sức khỏe tổng thể của bạn. Bất kỳ đề cập nào trong thông tin này về một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể hoặc khuyến nghị từ một tổ chức hoặc hiệp hội nghề nghiệp đều không thể hiện sự chứng thực của Dawn Bridge về sản phẩm, dịch vụ hoặc lời khuyên chuyên môn đó.