Rối Loạn Xử Lý Cảm Giác Là Gì? – 12 Triệu Chứng, Cách Điều Trị

Rối loạn xử lý cảm giác là một quá trình thần kinh tự động và vô thức diễn ra ở tất cả mọi người, trong các giai đoạn cuộc đời. Não bộ của chúng ta nhận được đầu vào đa giác quan, bao gồm các giác quan chung và các giác quan đặc biệt và sau đó tích hợp chúng để chúng ta có thể phản ứng theo các tình huống và nhu cầu cụ thể. Trong bài viết này, Dawn Bridge sẽ cùng cha mẹ làm rõ rối loạn xử lý cảm giác là gì?, triệu chứng và cách điều trị chúng.

Sự phát triển của lý thuyết về Xử lý cảm giác và Tích hợp cảm giác

1. Tiến sĩ Jean Ayres:

Lý thuyết tích hợp cảm giác lần đầu tiên được đề xuất vào năm 1965.

2. Tiến sĩ Winnie Dunn:

Phát triển công cụ được gọi là Hồ sơ Cảm giác để đánh giá khả năng xử lý cảm giác của mỗi người.

3. Tiến sĩ Lucy Miller:

Đề xuất thay thế thuật ngữ “rối loạn chức năng tích hợp cảm giác” bằng “rối loạn xử lý cảm giác“.

Đề xuất phân biệt “rối loạn chức năng tích hợp cảm giác” thành ba loại:

  • Rối loạn điều hòa cảm giác.
  • Rối loạn phân biệt cảm giác.
  • Rối loạn vận động dựa trên cảm giác.

4. Các nhà thần kinh học bao gồm Stein, Meredith và Wallace:

Khảo sát sự tích hợp cảm giác ở cấp độ tế bào, được gọi là Tích hợp đa giác quan (MSI).

Rối loạn xử lý cảm giác là gì?

Rối loạn xử lý cảm giác, hay còn gọi là rối loạn chức năng tích hợp cảm giác là tình trạng não bộ gặp khó khăn trong việc tiếp nhận và phản ứng với thông tin từ các giác quan. Hiện tại, nó chưa được công nhận là một chẩn đoán y tế riêng biệt.

Rối loạn xử lý cảm giác ở trẻ
Rối loạn xử lý cảm giác ở trẻ

Dấu hiệu của rối loạn xử lý cảm giác là gì?

Có nhiều biến thể về triệu chứng và dấu hiệu của rối loạn xử lý cảm giác. Dưới đây là một số ví dụ về triệu chứng của rối loạn xử lý cảm giác và dấu hiệu liên quan đến các giác quan.

1. Phòng thủ xúc giác:

    • Ví dụ: Trẻ cảm thấy khó chịu khi đi chân trần trên một số loại bề mặt sàn nhất định như thảm hoặc bãi biển.

2. Tìm kiếm xúc giác:

    • Ví dụ: Trẻ phản ứng rất ít hoặc không có với kích thích đau.

3. Tìm kiếm cảm giác vị trí:

    • Ví dụ: Cố ý đánh hoặc đẩy bạn bè.

4. Khó khăn về cảm giác vị trí:

    • Ví dụ: Trẻ không biết khái niệm về trọng lượng nhẹ và trọng lượng nặng.

5. Phòng thủ thính giác:

    • Ví dụ: Trẻ bị kích động bởi tiếng ồn bất ngờ hoặc lớn.

6. Thính giác kém nhạy:

    • Ví dụ: Trẻ thích tạo ra một số âm thanh nhất định.

7. Khứu giác quá nhạy:

    • Ví dụ: Trẻ phản ứng mạnh mẽ với một số mùi mà người khác không thấy khó chịu.

8. Khứu giác kém nhạy:

    • Ví dụ: Trẻ không thể phân biệt các loại mùi khác nhau.

9. Thị giác quá nhạy:

    • Ví dụ: Tránh giao tiếp bằng mắt với người khác.

10. Thị giác kém nhạy:

    • Ví dụ: Trẻ gặp khó khăn trong việc theo dõi các vật chuyển động bằng mắt.

11. Hệ thống tiền đình quá nhạy:

    • Ví dụ: Trẻ tránh xoay tròn.

12. Hệ thống tiền đình quá nhạy:

    • Ví dụ: Trẻ thích xoay tròn trong một thời gian dài mà không cảm thấy chóng mặt.
Trẻ đánh nhau, gây gổ với bạn

Phân loại Rối loạn xử lý cảm giác

Rối loạn xử lý cảm giác được công nhận trong Phân loại Chẩn đoán về Sức khỏe Tâm thần và Phát triển ở Tuổi thơ ấu và Sơ sinh (DC: 0-3R). Hệ thống chẩn đoán dựa trên phát triển này cung cấp tiêu chí lâm sàng để phân loại sức khỏe tâm thần và rối loạn phát triển ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi. Nó chỉ được sử dụng để bổ sung cho ICD-10 của WHODSM-5.

Dựa trên lý thuyết của Tiến sĩ Jean Ayres, các khó khăn về tích hợp cảm giác và xử lý cảm giác được chia thành:

  • Rối loạn vận động
  • Tích hợp song phương kém
  • Thiếu hụt nhận thức thị giác
  • Rối loạn vận động
  • Vấn đề về ngôn ngữ – thính giác
Dựa trên lý thuyết của Tiến sĩ Lucy Miller và cuốn sách Phân loại Chẩn đoán về Sức khỏe Tâm thần và Phát triển ở Tuổi thơ ấu và Sơ sinh, rối loạn xử lý cảm giác được chia thành:

Rối loạn điều hòa cảm giác (SMD)

Không thể điều chỉnh các đặc điểm của thông điệp thần kinh, bao gồm cường độ, tần suất, thời gian, độ phức tạp và tính mới lạ.

Các phân loại của SMD:

  • Cảm giác phản ứng quá mức
  • Cảm giác phản ứng quá thấp
  • Khao khát/tìm kiếm cảm giác

Rối loạn vận động dựa trên cảm giác (SBMD)

Đầu ra vận động bị rối loạn do xử lý thông tin cảm giác không chính xác ảnh hưởng đến các thách thức về tư thế hoặc rối loạn phối hợp phát triển.

Các phân loại của SBMD:

  • Rối loạn vận động
  • Rối loạn tư thế

Rối loạn phân biệt cảm giác (SDD)

Xử lý thông tin cảm giác không chính xác.

Các phân loại của SDD:

  • Thị giác
  • Thính giác
  • Xúc giác
  • Khứu giác
  • Vị giác
  • Tiền đình
  • Cảm thụ bản thể
  • Nội cảm thụ

Đọc thêm:

Nguyên nhân gây ra Rối loạn xử lý cảm giác?

Không rõ nguyên nhân gây ra rối loạn xử lý cảm giác ở trẻ. Các nghiên cứu cho thấy rối loạn xử lý cảm giác có thể liên quan đến các biến chứng trước hoặc sau khi sinh, bao gồm:
  • Sinh non
  • Cân nặng khi sinh thấp
  • Căng thẳng của cha mẹ
  • Uống rượu hoặc sử dụng ma túy trong thai kỳ
    Mẹ bầu căng thẳng trong quá trình mang thai cũng là một trong những nguyên nhân gây rối loạn cảm giác ở trẻ

Rối loạn xử lý cảm giác được chẩn đoán như thế nào?

Chẩn đoán rối loạn xử lý cảm giác có thể là một thách thức và thường được thực hiện bởi một nhà trị liệu nghề nghiệp hoặc một nhà vật lý trị liệu. Để có được chẩn đoán chính xác dựa trên quan sát lâm sàng và báo cáo của cha mẹ về các triệu chứng, cung cấp manh mối cho việc điều trị. Công cụ đánh giá tiêu chuẩn được sử dụng để chẩn đoán rối loạn xử lý cảm giác là Bài kiểm tra Tích hợp và Thực hành Cảm giác.Các chuyên gia y tế sẽ đánh giá bảy giác quan, bao gồm thị giác, thính giác, vị giác, xúc giác, khứu giác, cảm thụ bản thể và tiền đình.

Rối loạn xử lý cảm giác được điều trị như thế nào?

Nhà trị liệu nghề nghiệp thường thực hiện điều trị SPD để giúp họ huấn luyện lại hoặc phục hồi các giác quan. Điều trị này được gọi là Liệu pháp Tích hợp Cảm giác (SI). Mục tiêu của các phương pháp điều trị sẽ tập trung vào việc lấy lại các kỹ năng cuộc sống hàng ngày.
Tùy thuộc vào các giác quan liên quan, các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
  • Vật lý trị liệu sử dụng phương pháp tích hợp cảm giác (PT-SI)
  • Trị liệu thị giác: Các nhà trị liệu sẽ sử dụng lăng kính và các hoạt động kích thích thị giác để cải thiện thị lực của trẻ.
  • Trị liệu âm thanh: Trẻ nghe nhạc được chỉnh sửa điện tử và thực hiện các hoạt động cảm giác.

Trên đây giới thiệu cho mọi người một số thông tin về Rối loạn xử lý cảm giác, các triệu chứng của nó. Đồng hành cùng con là hành trình dài hơi đòi hỏi sự kiên nhẫn, niềm tin và tình yêu thương. Hãy đồng hành cùng Dawn Bridge giúp con, từng bước một, từng ngày một, vươn tới một tương lai tươi sáng và đầy ắp tiếng cười.

 

Bài viết từ Dawn Bridge cung cấp thông tin không thay thế cho lời khuyên y tế. Chúng tôi khuyến khích bạn nói chuyện với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn (bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký, dược sĩ, v.v.) về mối quan tâm của bạn, các câu hỏi về hoặc việc sử dụng thực phẩm bổ sung và những gì có thể tốt nhất cho sức khỏe tổng thể của bạn. Bất kỳ đề cập nào trong thông tin này về một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể hoặc khuyến nghị từ một tổ chức hoặc hiệp hội nghề nghiệp đều không thể hiện sự chứng thực của Dawn Bridge về sản phẩm, dịch vụ hoặc lời khuyên chuyên môn đó.

Để lại một bình luận