Rối loạn tăng động giảm chú ý ADHD ở trẻ

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một rối loạn phát triển thần kinh phổ biến, thường khởi phát trong thời thơ ấu và có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. ADHD ảnh hưởng đến khả năng tập trung, kiểm soát hành vi và điều chỉnh mức độ hoạt động. 

Bài viết này Dawn Bridge sẽ cung cấp thông tin tổng quan về rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và các phương pháp điều trị.

Rối loạn tăng động giảm chú ý là gì?

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một rối loạn phát triển thần kinh, ảnh hưởng đến chức năng chú ý, trí nhớ, nhận thức và tương tác xã hội. Mặc dù trước đây được coi là rối loạn hành vi do các biểu hiện như thiếu tập trung, bốc đồng và hiếu động thái quá, nhưng ADHD thực chất có nền tảng thần kinh và không chỉ đơn giản là “hành vi sai trái”.

ADHD thuộc nhóm rối loạn phát triển thần kinh, cùng với các rối loạn khác như tự kỷ, rối loạn học tập và chậm phát triển trí tuệ.

Nguyên nhân gây ra Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)

Mặc dù nguyên nhân chính xác của rối loạn tăng động giảm chú ý vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các yếu tố sau được cho là có liên quan:

• Yếu tố Di truyền: ADHD có xu hướng di truyền trong gia đình.
• Yếu tố Sinh học: Sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não như dopamine và norepinephrine.
• Yếu tố Môi trường: Tiếp xúc với các chất độc hại như chì trong thời kỳ mang thai hoặc thời thơ ấu. 

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các yếu tố như xem tivi quá nhiều, ăn quá nhiều đường không phải là nguyên nhân gây ra trẻ mắc ADHD.

Triệu chứng của trẻ mắc rối loạn tăng động giảm chú ý

Rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ biểu hiện qua ba nhóm triệu chứng chính:

• Tăng động: Cử động liên tục, bồn chồn, nói nhiều, khó ngồi yên.
• Bốc đồng: Hành động mà không suy nghĩ, khó chờ đợi, ngắt lời người khác.
• Giảm chú ý: Khó tập trung, dễ bị phân tâm, hay quên, khó hoàn thành nhiệm vụ.

Cường độ và sự kết hợp của các triệu chứng này có thể khác nhau ở mỗi người. Có ba kiểu hình ADHD chính:

• Kiểu chủ yếu giảm chú ý: Trẻ gặp khó khăn trong việc tập trung, tổ chức và hoàn thành nhiệm vụ, nhưng không biểu hiện tăng động hoặc bốc đồng rõ rệt.
• Kiểu chủ yếu tăng động/bốc đồng: Trẻ luôn trong trạng thái vận động, nói nhiều và hành động thiếu suy nghĩ.
• Kiểu hỗn hợp: Trẻ biểu hiện cả ba nhóm triệu chứng: tăng động, bốc đồng và giảm chú ý.

Chẩn đoán trẻ tăng động giảm chú ý

Không có xét nghiệm cụ thể nào để chẩn đoán chứng rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ. Chẩn đoán dựa trên đánh giá lâm sàng, bao gồm:

• Quan sát hành vi của trẻ.
• Phỏng vấn cha mẹ, giáo viên và bản thân trẻ (nếu đủ lớn).
• Sử dụng các bảng câu hỏi và thang đánh giá tiêu chuẩn.

Can thiệp và cải thiện tình trạng trẻ ADHD

Mục tiêu của điều trị ADHD là giảm thiểu các triệu chứng và cải thiện chức năng hàng ngày. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Sử dụng Thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc kích thích, có thể giúp cải thiện sự tập trung và giảm tăng động, bốc đồng. Việc sử dụng thuốc cần có sự kê đơn và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.
• Liệu pháp Tâm lý: Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) giúp trẻ học cách quản lý hành vi và cảm xúc. Liệu pháp tâm lý cũng có thể hỗ trợ cha mẹ trong việc tìm ra cách hiệu quả để tương tác với trẻ ADHD.
• Can thiệp Giáo dục: Các biện pháp hỗ trợ tại trường học, chẳng hạn như sắp xếp chỗ ngồi phù hợp, chia nhỏ nhiệm vụ, cung cấp thêm thời gian làm bài, có thể giúp trẻ học tập hiệu quả hơn.

Chứng rối loạn tăng động giảm chú ý là một rối loạn có thể điều trị được. Việc phát hiện và can thiệp sớm rất quan trọng để giúp trẻ phát triển toàn diện. Nếu bạn nghi ngờ con mình mắc ADHD, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được đánh giá và tư vấn điều trị phù hợp.

Nguồn trích dẫn

1. Comorbid Psychiatric Disorders in Autism Explored – Above and Beyond Therapy
2. Autism and comorbid conditions. – Living Autism
3. Comorbidities Affecting Children with Autism Spectrum Disorder: A Retrospective Chart Review – PMC. – National Library of Medicine