Tết đến xuân về là dịp để sum vầy, tận hưởng không khí ấm áp bên gia đình. Tuy nhiên, với những gia đình có trẻ tự kỷ, đây cũng có thể là thời điểm đầy thử thách. Thay đổi thói quen, tiếng ồn, tiếp xúc với nhiều người lạ… Tất cả đều có thể khiến trẻ cảm thấy lo lắng, khó chịu. Để có một cái Tết trọn vẹn niềm vui, điều quan trọng là cha mẹ cần chủ động lên kế hoạch và thấu hiểu nhu cầu cá nhân của trẻ.
Bài viết này của Dawn Bridge sẽ cung cấp cho bạn những mẹo và chiến lược hữu ích để chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết Ất Tỵ 2025.
Thấu hiểu những khó khăn để chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết
Trước khi tìm hiểu cách chăm sóc trẻ, chúng ta cần hiểu rõ những khó khăn mà trẻ tự kỷ thường gặp phải trong dịp Tết. Những khó khăn này thường xuất phát từ sự nhạy cảm với các kích thích giác quan, thay đổi thói quen và khó khăn trong giao tiếp xã hội.
| Khó khăn | Biểu hiện |
|---|---|
| Rối loạn giác quan | Cảm thấy khó chịu, lo lắng, thậm chí sợ hãi khi tiếp xúc với tiếng pháo hoa, nhạc lớn, đèn nhấp nháy, đám đông..2. |
| Thay đổi thói quen | Lịch sinh hoạt thay đổi, thức khuya, dậy muộn, ăn uống thất thường khiến trẻ mất đi sự ổn định và cảm thấy bất an. |
| Tiếp xúc với người lạ | Gặp gỡ nhiều người lạ, họ hàng, bạn bè… có thể khiến trẻ cảm thấy áp lực, lo lắng và khó xử trong giao tiếp. |
| Môi trường mới | Đi du lịch, về quê, thăm họ hàng… đồng nghĩa với việc trẻ phải làm quen với môi trường mới, điều này có thể gây ra sự bối rối và lo lắng cho trẻ. |
Mẹo giúp chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết
Dựa trên những khó khăn đã nêu, dưới đây là một số mẹo và chiến lược chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết thích nghi với những thay đổi mới này:
Chuẩn bị trước
- Thông báo trước cho trẻ về những thay đổi sẽ diễn ra trong dịp Tết, sử dụng hình ảnh, lịch trình hoặc các công cụ hỗ trợ trực quan khác để giúp trẻ hình dung.
- Ví dụ, bạn có thể tạo một cuốn sách nhỏ với hình ảnh minh họa về các hoạt động ngày Tết như: đi chợ hoa, gói bánh chưng, thăm ông bà… Để trẻ làm quen dần.
- Nếu gia đình có kế hoạch đi du lịch, hãy cho trẻ xem hình ảnh, video về địa điểm đó trước.
Giữ gìn thói quen
- Cố gắng duy trì lịch sinh hoạt hàng ngày của trẻ càng nhiều càng tốt, bao gồm giờ ăn, giờ ngủ, giờ chơi..
- Nếu có thay đổi, hãy thực hiện từ từ để trẻ dần thích nghi.
Tạo không gian an toàn
- Dành riêng cho trẻ một không gian yên tĩnh, thoải mái để trẻ có thể nghỉ ngơi, thư giãn khi cảm thấy quá tải.
- Không gian này có thể là phòng riêng của trẻ, một góc nhỏ trong nhà hoặc thậm chí là một chiếc lều nhỏ.
- Chuẩn bị sẵn sàng những món đồ chơi, sách vở yêu thích của trẻ để trẻ cảm thấy an tâm hơn.
Hạn chế kích thích giác quan
- Thay vì sử dụng đèn nhấp nháy với cường độ mạnh, hãy chọn những loại đèn có ánh sáng dịu nhẹ và ấm áp hơn.
- Nếu đưa trẻ đi xem pháo hoa, hãy chuẩn bị bịt tai hoặc tai nghe chống ồn cho trẻ.
- Cho trẻ mặc quần áo thoải mái, chất liệu mềm mại để tránh gây khó chịu.
- Hạn chế trang trí quá nhiều đèn, sử dụng nhạc nền nhẹ nhàng, tránh những nơi quá ồn ào, đông đúc.
Hỗ trợ giao tiếp xã hội
- Trước khi gặp gỡ người lạ, hãy giới thiệu trước với trẻ về những người đó, cho trẻ xem hình ảnh hoặc kể cho trẻ nghe về họ.
- Hướng dẫn trẻ cách chào hỏi, trò chuyện đơn giản.
- Khuyến khích người thân, bạn bè tương tác với trẻ một cách nhẹ nhàng, tôn trọng.
Lên kế hoạch linh hoạt
- Luôn có kế hoạch dự phòng cho những tình huống bất ngờ.
- Sẵn sàng thay đổi kế hoạch nếu trẻ cảm thấy không thoải mái.
- Xây dựng một kế hoạch dự phòng trong trường hợp môi trường ngày Tết trở nên quá tải đối với trẻ.
- Quan trọng nhất là đặt cảm xúc và nhu cầu của trẻ lên hàng đầu.
Gợi ý một số hoạt động chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết
Bên cạnh việc thích nghi với những thay đổi, trẻ tự kỷ cũng cần được tham gia vào các hoạt động chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết để cảm nhận không khí vui tươi và gắn kết với gia đình.
Dưới đây là một số hoạt động chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết bạn có thể tham khảo:
- Cùng trang trí nhà cửa: Cho trẻ tham gia trang trí nhà cửa bằng cách treo những món đồ trang trí đơn giản, tự làm đồ handmade…
- Gói bánh chưng: Trẻ có thể phụ giúp những công đoạn đơn giản như: vo gạo, rửa lá dong…
- Chơi các trò chơi dân gian: Một số trò chơi như ô ăn quan, bầu cua tôm cá…
- Đọc sách, kể chuyện: Chọn những cuốn sách, câu chuyện về ngày Tết để đọc cho trẻ nghe.
- Xem phim hoạt hình về Tết: Cùng trẻ xem những bộ phim hoạt hình về chủ đề Tết.
- Tạo không gian Tết riêng: Dành một góc nhỏ trong nhà để trang trí theo sở thích của trẻ.
Tết là dịp để gia đình sum vầy, tận hưởng niềm vui. Với sự chuẩn bị kỹ càng, thấu hiểu và kiên nhẫn, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp trẻ tự kỷ trải qua một cái Tết an lành, vui vẻ và ý nghĩa. Điều quan trọng là cha mẹ cần chủ động lên kế hoạch chăm sóc trẻ tự kỷ dịp Tết, dự đoán những khó khăn tiềm ẩn và chuẩn bị các phương án đối phó phù hợp.
Hãy nhớ rằng, mỗi trẻ tự kỷ là một cá thể riêng biệt, vì vậy hãy quan sát và điều chỉnh phương pháp chăm sóc cho phù hợp với con yêu của bạn. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè, cộng đồng hoặc chuyên gia khi cần thiết. Chúc gia đình bạn có một mùa xuân ấm áp và ngập tràn hạnh phúc!
Bài viết từ Dawn Bridge cung cấp thông tin không thay thế cho lời khuyên y tế. Chúng tôi khuyến khích bạn nói chuyện với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn (bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký, dược sĩ, v.v.) về mối quan tâm của bạn, các câu hỏi về hoặc việc sử dụng thực phẩm bổ sung và những gì có thể tốt nhất cho sức khỏe tổng thể của bạn. Bất kỳ đề cập nào trong thông tin này về một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể hoặc khuyến nghị từ một tổ chức hoặc hiệp hội nghề nghiệp đều không thể hiện sự chứng thực của Dawn Bridge về sản phẩm, dịch vụ hoặc lời khuyên chuyên môn đó.