Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một hội chứng phát triển thần kinh ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi. Phát hiện sớm ASD ở trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 1 tuổi, là vô cùng quan trọng bởi can thiệp sớm mang lại hiệu quả cao nhất, giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và tiềm năng phát triển của trẻ. Tuy nhiên, việc nhận biết những dấu hiệu tinh tế của ASD ở giai đoạn này đòi hỏi sự quan sát tỉ mỉ và kiến thức chuyên môn. Bài viết này Dawm Bridge sẽ cung cấp thông tin chi tiết hơn về các dấu hiệu tự kỷ ở trẻ dưới 1 tuổi, giúp cha mẹ nhận diện và tìm kiếm sự hỗ trợ kịp thời.
Sự Chậm Trễ Hoặc Lệch Lạc Trong Mốc Phát Triển
Trẻ nhỏ phát triển theo những mốc phát triển nhất định. Sự chậm trễ hoặc lệch lạc so với các mốc này có thể là dấu hiệu cảnh báo ASD. Tuy nhiên, cần nhớ rằng mỗi trẻ có tốc độ phát triển riêng, vì vậy việc quan sát cần phải được thực hiện trong một khoảng thời gian và so sánh với các mốc phát triển trung bình.
-
Phản ứng xã hội hạn chế: Trẻ dưới 1 tuổi thường thể hiện sự thích thú với giao tiếp bằng cách cười đáp lại, thể hiện biểu cảm trên khuôn mặt khi tương tác với người lớn. Tuy nhiên, trẻ bị ASD có thể thiếu những phản ứng này. Chúng có thể không cười đáp lại nụ cười của người khác, không thể hiện sự vui mừng khi được bế bổng, hoặc không nhìn vào mắt người lớn khi được tương tác.
-
Thiếu phản xạ sợ hãi: Ở độ tuổi khoảng 8 tháng, trẻ bình thường bắt đầu thể hiện phản ứng sợ hãi với người lạ hoặc môi trường lạ. Trẻ bị ASD có thể không có phản ứng này, hoặc phản ứng rất yếu.
-
Chậm phát triển vận động: Việc đạt được các mốc vận động như lẫy, bò, ngồi, đứng, đi… cũng có thể chậm hơn so với trẻ cùng độ tuổi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tốc độ phát triển vận động của mỗi trẻ có sự khác biệt. Nhưng nếu sự chậm trễ quá rõ rệt và kết hợp với các dấu hiệu khác thì cần phải lưu tâm.
Khó Khăn Trong Giao Tiếp Và Tương Tác
Giao tiếp là một trong những lĩnh vực quan trọng nhất bị ảnh hưởng bởi ASD. Những khó khăn này có thể được nhận biết ngay từ khi trẻ còn rất nhỏ:
-
Không đáp lại khi được gọi tên: Đây là một dấu hiệu cảnh báo rất quan trọng. Trẻ bình thường thường phản ứng lại khi nghe gọi tên, quay đầu lại phía người gọi. Nếu trẻ không có phản ứng này, ngay cả khi có tiếng động lớn khác, thì cần được chú ý.
-
Thiếu bập bẹ (babbling): Trẻ bình thường thường bắt đầu bập bẹ từ khoảng 6 tháng tuổi trở đi. Việc thiếu bập bẹ, hoặc chỉ phát ra rất ít âm thanh, có thể là một dấu hiệu của ASD.
-
Thiếu cử chỉ giao tiếp: Trẻ nhỏ sử dụng cử chỉ để giao tiếp, thể hiện nhu cầu. Trẻ ASD có thể thiếu hoặc hạn chế các cử chỉ như đưa tay ra để xin bế, chỉ tay vào đồ vật muốn có.
-
Không quan tâm đến trò chơi tương tác: Trẻ nhỏ thường thích thú với trò chơi tương tác với người lớn hoặc trẻ khác. Trẻ ASD có thể không thể hiện sự quan tâm đến những trò chơi này. Chúng có thể chơi một mình nhiều hơn, hoặc chỉ chơi với đồ chơi theo một cách lặp đi lặp lại.
Các dấu hiệu tự kỷ ở trẻ dưới 1 tuổi về Cảm Giác Và Hành Vi Khác
-
Nhạy cảm quá mức hoặc kém nhạy cảm với các giác quan: Trẻ có thể phản ứng mạnh mẽ bất thường với âm thanh, ánh sáng, mùi vị, hoặc xúc giác. Ngược lại, chúng có thể không phản ứng với những kích thích mà trẻ bình thường sẽ phản ứng.
-
Hành vi lặp đi lặp lại: Mặc dù hành vi lặp đi lặp lại không phải luôn là dấu hiệu của ASD, nhưng nếu trẻ thực hiện các hành động như vỗ tay liên tục, xoay tròn, lắc lư cơ thể một cách lập đi lập lại thì nên được quan tâm.
Trẻ vỗ tay liên tục là 1 dấu hiệu tự kỷ ở trẻ dưới 1 tuổi
Lưu ý:
Việc quan sát và đánh giá cần phải được thực hiện bởi các chuyên gia y tế. Không nên tự chẩn đoán dựa trên những thông tin trên internet. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về sự phát triển của con bạn, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia phát triển trẻ em để được tư vấn và kiểm tra. Can thiệp sớm là rất quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ ASD phát triển tốt nhất có thể.
Kết Luận
Phát hiện sớm dấu hiệu tự kỷ ở trẻ dưới 1 tuổi là rất quan trọng để can thiệp kịp thời và hiệu quả. Sự quan sát tỉ mỉ của cha mẹ, kết hợp với sự đánh giá chuyên nghiệp của các chuyên gia y tế, sẽ giúp trẻ có được sự hỗ trợ cần thiết để phát triển toàn diện.
Đọc thêm:
Dấu Hiệu Nhận Biết Trẻ Rối Loạn Phổ Tự Kỷ
Nhận Biết Dấu Hiệu Tự Kỷ Theo Độ Tuổi (1-2 Tuổi)
Dấu Hiệu Tự Kỷ Ở Trẻ Sơ Sinh
Bài viết từ Dawn Bridge cung cấp thông tin không thay thế cho lời khuyên y tế. Chúng tôi khuyến khích bạn nói chuyện với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn (bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký, dược sĩ, v.v.) về mối quan tâm của bạn, các câu hỏi về hoặc việc sử dụng thực phẩm bổ sung và những gì có thể tốt nhất cho sức khỏe tổng thể của bạn. Bất kỳ đề cập nào trong thông tin này về một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể hoặc khuyến nghị từ một tổ chức hoặc hiệp hội nghề nghiệp đều không thể hiện sự chứng thực của Dawn Bridge về sản phẩm, dịch vụ hoặc lời khuyên chuyên môn đó.