Dấu Hiệu Tự Kỷ Ở Trẻ Sơ Sinh

Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh có thể được phát hiện từ sớm, thậm chí ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, việc chẩn đoán chính xác tự kỷ ở giai đoạn này là rất khó khăn và những gì chúng ta thấy thường là những dấu hiệu tiềm ẩn, cần được theo dõi và đánh giá kỹ lưỡng bởi các chuyên gia. Bài viết này Dawn Bridge sẽ chia sẻ một số dấu hiệu tự kỷ ở trẻ sơ sinh để cha mẹ có thể lưu ý và tìm kiếm sự hỗ trợ kịp thời nếu cần.

Tự kỷ (hay còn gọi là rối loạn phổ tự kỷ) là một dạng rối loạn phát triển ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi của trẻ. Nhận biết các dấu hiệu tự kỷ ở trẻ sơ sinh là một bước quan trọng giúp cha mẹ có thể can thiệp sớm, từ đó mang lại hiệu quả cao hơn trong việc hỗ trợ trẻ phát triển.

Tự kỷ có biểu hiện sớm từ bao giờ?

Các chuyên gia cho rằng các dấu hiệu tự kỷ có thể xuất hiện ngay từ giai đoạn sơ sinh (từ 0-12 tháng tuổi). Tuy nhiên, những biểu hiện này thường khó nhận biết vì ở lứa tuổi này, trẻ chưa phát triển toàn diện về kỹ năng giao tiếp và hành vi.

Lưu ý: Không phải mọi dấu hiệu đều chỉ ra trẻ bị tự kỷ. Chỉ khi có nhiều biểu hiện kéo dài và rõ ràng, cha mẹ nên cân nhắc tìm đến chuyên gia để đánh giá chi tiết.

Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ sơ sinh

Khả năng giao tiếp và tương tác xã hội

• Trẻ không hoặc rất ít nhìn vào mắt cha mẹ hay người chăm sóc khi được bế hoặc nói chuyện.
• Không có phản ứng khi được gọi tên, thậm chí khi đã hơn 6 tháng tuổi.
• Không cười hoặc ít cười đáp lại khi được người lớn trò chuyện hoặc trêu đùa.
• Ít hoặc không có biểu hiện hứng thú khi chơi trò chơi như “ú òa.”
• Không chủ động giơ tay để đòi bế hoặc không quay về phía có tiếng gọi.

Phát triển ngôn ngữ và âm thanh

• Trẻ không bi bô hay phát âm những âm thanh đơn giản (như “ba”, “bà”) vào khoảng 6-9 tháng tuổi.
• Ít hoặc không phản ứng với tiếng động mạnh, không quay đầu tìm kiếm nguồn âm thanh.
• Không sử dụng ngôn ngữ cơ thể như chỉ tay, lắc đầu hoặc vẫy tay chào.

Hành vi và sở thích lặp đi lặp lại

• Thường xuyên tập trung quá mức vào một món đồ chơi hoặc một phần của nó (ví dụ: xoay bánh xe đồ chơi liên tục).
• Có những hành động lặp đi lặp lại như vỗ tay, đập tay, hoặc lắc đầu một cách không có mục đích rõ ràng.
• Không thích thay đổi môi trường, dễ cáu gắt khi có sự thay đổi đột ngột trong lịch trình hoặc không gian.

Vận động và cảm giác

• Trẻ có thể phản ứng nhạy cảm quá mức hoặc không đủ với các kích thích giác quan:
  • Không phản ứng khi bị chạm nhẹ hoặc bị đau.
  • Bị thu hút đặc biệt bởi ánh sáng, chuyển động, hoặc âm thanh.
• Có biểu hiện cứng hoặc lỏng cơ bất thường, ví dụ: không thể giữ đầu ổn định sau 3 tháng tuổi.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ có dấu hiệu tự kỷ?

• Quan sát trẻ: Ghi chép lại các hành vi bất thường của trẻ và so sánh với các mốc phát triển bình thường.
• Tư vấn chuyên gia: Nếu thấy các dấu hiệu kéo dài, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia tâm lý, phát triển để được đánh giá cụ thể.
• Không tự chẩn đoán: Tự kỷ chỉ có thể được chẩn đoán chính xác thông qua các công cụ và quy trình chuẩn hóa bởi chuyên gia.
• Can thiệp sớm: Nếu trẻ được chẩn đoán tự kỷ, việc bắt đầu các chương trình can thiệp sớm như trị liệu ngôn ngữ, vật lý trị liệu, hoặc phương pháp ABA sẽ mang lại lợi ích lớn.

Kết luận

Hành trình nuôi dạy một đứa trẻ, đặc biệt là trẻ có dấu hiệu tự kỷ, đòi hỏi sự kiên nhẫn, yêu thương và hiểu biết sâu sắc. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu tiềm ẩn của tự kỷ ở trẻ sơ sinh không phải để vội vàng kết luận trẻ mắc chứng tự kỷ và gán cho trẻ một “nhãn mác” tiêu cực, mà là để mở ra cánh cửa cho những can thiệp sớm và hỗ trợ kịp thời. Mỗi đứa trẻ đều là một cá thể độc đáo, và trẻ tự kỷ cũng vậy.

Trẻ có những khả năng riêng, những điểm mạnh riêng, và cần được chúng ta yêu thương, chấp nhận và tạo điều kiện để phát triển toàn diện. Hãy tin rằng với sự đồng hành của gia đình, sự hỗ trợ của cộng đồng và các chuyên gia, trẻ tự kỷ hoàn toàn có thể vươn lên, hòa nhập và sống một cuộc sống ý nghĩa. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ, chia sẻ những khó khăn và cùng nhau xây dựng một môi trường yêu thương, bao dung cho tất cả trẻ em.