Thức Giấc Giữa Đêm – Rối Loạn Đi Kèm Của Trẻ Tự Kỷ

Thức giấc giữa đêm là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất ở trẻ tự kỷ, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, mà còn gây ra căng thẳng và mệt mỏi cho cả gia đình. Để cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về chứng thức giấc giữa đêm ở trẻ tự kỷ, bài viết này Dawn Bridge sẽ trình bày chi tiết về các rối loạn giấc ngủ thường gặp, nguyên nhân gây ra chứng thức giấc, cũng như các phương pháp và lời khuyên hữu ích giúp trẻ tự kỷ ngủ ngon hơn.

Nguyên Nhân Gây Ra Chứng Thức Giấc Giữa Đêm Ở Trẻ Tự Kỷ

Chứng thức giấc giữa đêm ở trẻ tự kỷ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố sinh học, môi trường, tâm lý, và các yếu tố liên quan đến đặc điểm của chứng tự kỷ.

Yếu tố sinh học

• Sự mất cân bằng melatonin: Melatonin là một hormone quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ giấc ngủ – thức. Trẻ tự kỷ có thể có nồng độ melatonin thấp hơn hoặc cao hơn bình thường, hoặc cơ thể không sản xuất melatonin vào đúng thời điểm trong ngày, dẫn đến khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ.
• Rối loạn nhịp sinh học: Trẻ tự kỷ có thể gặp khó khăn trong việc điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể với chu kỳ ngày – đêm, khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ vào buổi tối và dễ thức giấc vào ban đêm.

Yếu tố môi trường

• Môi trường ngủ không phù hợp: Tiếng ồn, ánh sáng hoặc nhiệt độ không phù hợp trong phòng ngủ có thể khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ hoặc dễ bị đánh thức.
• Thay đổi thói quen ngủ nghỉ: Những thay đổi đột ngột trong thói quen ngủ nghỉ, chẳng hạn như đi du lịch hoặc thay đổi giờ giấc sinh hoạt, có thể làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ.

Yếu tố tâm lý

• Lo lắng, căng thẳng: Trẻ tự kỷ thường có xu hướng lo lắng và căng thẳng cao hơn, điều này có thể khiến trẻ khó thư giãn và đi vào giấc ngủ, hoặc dễ bị đánh thức bởi những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực.
• Ác mộng, sợ hãi ban đêm: Ác mộng hoặc những cơn sợ hãi ban đêm có thể khiến trẻ thức giấc đột ngột và khó ngủ lại.
• Cơn hoảng loạn ban đêm: Trẻ có thể trải qua những cơn hoảng loạn ban đêm, thường xảy ra trong giai đoạn ngủ không REM, khoảng 2-3 giờ sau khi trẻ ngủ. Trong những cơn hoảng loạn này, trẻ có thể thức giấc với biểu hiện la hét, khóc lóc, sợ hãi, nhưng không thực sự tỉnh táo và thường không nhớ gì khi thức dậy vào sáng hôm sau.

Yếu tố liên quan đến tự kỷ

• Khó khăn trong giao tiếp và tương tác xã hội: Trẻ tự kỷ có thể gặp khó khăn trong việc diễn đạt nhu cầu của mình hoặc hiểu các tín hiệu xã hội liên quan đến giấc ngủ, chẳng hạn như khi nào nên đi ngủ.
• Nhạy cảm với các kích thích bên ngoài: Trẻ tự kỷ thường nhạy cảm hơn với các kích thích từ môi trường xung quanh, chẳng hạn như tiếng ồn, ánh sáng, hoặc xúc giác. Điều này có thể khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ hoặc dễ bị đánh thức bởi những kích thích này.
• Gắn bó với các thói quen không thuận lợi cho giấc ngủ: Trẻ tự kỷ thường có xu hướng gắn bó với các thói quen và nghi thức nhất định. Nếu những thói quen này không phù hợp với giấc ngủ, chẳng hạn như chơi trò chơi trước khi đi ngủ, thì có thể gây khó khăn cho việc đi vào giấc ngủ.
• Các vấn đề về hành vi: Một số trẻ tự kỷ có thể có các vấn đề về hành vi, chẳng hạn như tăng động hoặc khó kiểm soát cảm xúc, điều này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Các vấn đề sức khỏe

• Các bệnh lý về đường hô hấp, tiêu hóa hoặc thần kinh: Một số bệnh lý như hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản, hoặc động kinh có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ, chẳng hạn như khó ngủ hoặc thức giấc giữa đêm.

Một nghiên cứu thú vị cho thấy trẻ em mắc chứng tự kỷ, anh chị em của trẻ và một nhóm trẻ em phát triển bình thường đều có tỷ lệ thức giấc giữa đêm tương tự nhau1. Điều này cho thấy rằng chứng thức giấc giữa đêm ở trẻ tự kỷ có thể không hoàn toàn do chứng tự kỷ gây ra, mà còn có thể liên quan đến các yếu tố khác phổ biến ở trẻ em nói chung.

Thức giấc giữa đêm là một vấn đề phổ biến ở trẻ tự kỷ, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, sự phát triển nhận thức, và tinh thần của trẻ1. Không chỉ vậy, giấc ngủ kém ở trẻ còn gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cả gia đình1. Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp phù hợp là chìa khóa để giúp trẻ cải thiện giấc ngủ và giảm thiểu chứng thức giấc giữa đêm.

Nguồn tham khảo

1. The relationship between autism spectrum disorder and sleep – PMC. 
2. Autistic adults and sleep problems – National Autistic Society. 
3. Sleep Difficulties in Children with Autism Spectrum Disorder – YouTube. 
4. Sleep Disturbances in Children Affected by Autism Spectrum Disorder – Frontiers. 
5. Autism and Sleep Issues | Sleep Foundation.