Dấu Hiệu Tự Kỷ Theo Mốc Tháng Cụ Thể: Nhận Biết Sớm Để Can Thiệp Kịp Thời

Dấu Hiệu Tự Kỷ Ở Trẻ Sơ Sinh & Trẻ Nhỏ Theo Từng Giai Đoạn Tháng

Giao tiếp và Tương tác Xã hội

• Không bập bẹ: Trẻ phát triển bình thường thường bắt đầu bập bẹ, tạo ra các âm thanh như “ba ba”, “ma ma” trong giai đoạn này. Trẻ có dấu hiệu tự kỷ có thể ít bập bẹ hoặc bập bẹ ít đa dạng về âm thanh.
• Không sử dụng cử chỉ: Trẻ thường sử dụng cử chỉ như vẫy tay chào tạm biệt, chỉ tay vào đồ vật muốn lấy hoặc lắc đầu để từ chối. Trẻ có dấu hiệu tự kỷ có thể không sử dụng hoặc sử dụng rất ít các cử chỉ này.
• Không phản ứng hoặc phản ứng chậm khi được gọi tên: Khi được gọi tên, trẻ thường quay đầu lại hoặc nhìn về phía người gọi. Trẻ có dấu hiệu tự kỷ có thể không phản ứng hoặc phản ứng chậm chạp.
• Ít quan tâm đến người khác: Trẻ thường thích thú quan sát và tương tác với người khác, đặc biệt là cha mẹ và người thân. Trẻ có dấu hiệu tự kỷ có thể tỏ ra ít quan tâm đến người xung quanh, thích chơi một mình và không tìm kiếm sự chú ý của người khác.
• Không chia sẻ cảm xúc: Trẻ thường thể hiện cảm xúc của mình với người khác bằng cách cười, khóc hoặc chỉ tay vào đồ vật. Trẻ có dấu hiệu tự kỷ có thể khó khăn trong việc chia sẻ cảm xúc.

Vận động và Cảm giác

• Chậm phát triển các kỹ năng vận động: Trẻ có thể chậm trễ trong việc lẫy, bò, ngồi hoặc đứng.
• Khó khăn trong việc phối hợp tay mắt: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc với lấy đồ vật hoặc thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự phối hợp giữa tay và mắt.
• Phản ứng bất thường với kích thích giác quan: Trẻ có thể nhạy cảm quá mức hoặc kém nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, xúc giác, mùi vị hoặc các kích thích giác quan khác.

Bảng Mốc Phát Triển & Dấu Hiệu Tự Kỷ Cần Lưu Ý

Giai đoạn từ 12-18 tháng tuổi là một giai đoạn phát triển then chốt, đánh dấu những bước tiến vượt bậc về ngôn ngữ, vận động và tương tác xã hội. Dấu hiệu tự kỷ theo mốc tháng cụ thể trong giai đoạn này trở nên rõ ràng hơn và dễ nhận biết hơn so với các giai đoạn trước.

Giao Tiếp Và Tương Tác Xã hội

• Chậm phát triển ngôn ngữ: Trẻ 18 tháng tuổi điển hình thường có thể nói được khoảng 15-20 từ và hiểu được nhiều hơn thế. Trẻ có dấu hiệu tự kỷ có thể nói được rất ít từ hoặc thậm chí chưa nói được từ nào. Trẻ cũng có thể không sử dụng các âm thanh hoặc cử chỉ để giao tiếp.
• Không chỉ tay vào đồ vật hoặc hình ảnh để chia sẻ sự chú ý: Trẻ ở độ tuổi này thường chỉ tay vào những thứ chúng muốn hoặc thấy thú vị để chia sẻ sự chú ý với người khác. Trẻ tự kỷ có thể không làm điều này.
• Ít giao tiếp bằng mắt hoặc tránh giao tiếp bằng mắt: Giao tiếp bằng mắt là một phần quan trọng của tương tác xã hội. Trẻ tự kỷ thường tránh nhìn vào mắt người khác.
• Không phản ứng với tên gọi một cách nhất quán: Trẻ thường quay đầu lại hoặc có phản ứng khi được gọi tên. Trẻ tự kỷ có thể không phản ứng, hoặc chỉ phản ứng đôi khi.
• Khó khăn trong việc chơi cùng trẻ khác: Trẻ tự kỷ có thể không quan tâm đến việc chơi cùng trẻ khác, hoặc không biết cách tương tác và chơi cùng các bạn.

Hành Vi

• Có những hành vi lặp đi lặp lại: Trẻ tự kỷ có thể thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại như vỗ tay, xoay người, lắc lư hoặc xếp đồ chơi theo một thứ tự nhất định.
• Nhạy cảm bất thường với kích thích giác quan: Trẻ có thể nhạy cảm quá mức hoặc kém nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, xúc giác, mùi vị hoặc các kích thích giác quan khác. Ví dụ, trẻ có thể sợ hãi với tiếng ồn lớn hoặc không phản ứng với đau.

Dấu Hiệu Tự Kỷ Theo Mốc Tháng (0-36 tháng)

Giai đoạn 18-24 tháng tuổi là giai đoạn trẻ phát triển nhanh chóng về nhiều mặt. Dấu hiệu tự kỷ theo mốc tháng cụ thể trong giai đoạn này có thể trở nên rõ ràng hơn hoặc một số dấu hiệu mới có thể xuất hiện. Việc tiếp tục theo dõi sát sao sự phát triển của trẻ và tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn khi cần thiết là vô cùng quan trọng.

Giao Tiếp Và Tương Tác Xã hội

• Chậm phát triển ngôn ngữ hoặc mất kỹ năng ngôn ngữ đã có: Trẻ có thể nói rất ít từ, không sử dụng từ để giao tiếp hoặc thậm chí mất đi những từ đã từng nói được trước đó.
• Không sử dụng các cụm từ hai từ: Trẻ điển hình ở độ tuổi này thường bắt đầu nói các cụm từ hai từ đơn giản. Trẻ tự kỷ có thể chưa làm được điều này.
• Không bắt chước hành động hoặc lời nói của người khác: Trẻ thường học hỏi bằng cách bắt chước. Trẻ tự kỷ có thể ít bắt chước hoặc không bắt chước hành động và lời nói của người khác.
• Ít quan tâm đến việc chơi cùng người khác: Trẻ có thể thích chơi một mình và không quan tâm đến việc tương tác với người khác, kể cả cha mẹ và anh chị em.
• Khó khăn trong việc hiểu cảm xúc của người khác: Trẻ có thể không hiểu được khi người khác vui, buồn hoặc tức giận.

Hành Vi

• Hành vi lặp đi lặp lại: Trẻ có thể tiếp tục thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại như vỗ tay, xoay người hoặc lắc lư. Những hành vi này có thể trở nên thường xuyên và dữ dội hơn.
• Sở thích hạn chế và cứng nhắc: Trẻ có thể rất gắn bó với một số đồ vật hoặc hoạt động cụ thể và phản ứng mạnh mẽ khi thói quen bị thay đổi.
• Nhạy cảm bất thường với kích thích giác quan: Trẻ có thể tiếp tục nhạy cảm quá mức hoặc kém nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, xúc giác, mùi vị hoặc các kích thích giác quan khác.

Dấu Hiệu Tự Kỷ Theo Mốc Tháng 24 – 26 tháng tuổi

Từ 24 đến 36 tháng tuổi, trẻ tiếp tục phát triển nhanh chóng về ngôn ngữ, kỹ năng xã hội và nhận thức. Tuy nhiên, trẻ tự kỷ có thể gặp khó khăn trong những lĩnh vực này. Nhận biết dấu hiệu tự kỷ theo mốc tháng cụ thể (24-36 tháng) là rất quan trọng để can thiệp kịp thời và hỗ trợ trẻ phát triển tốt nhất.

Giao Tiếp Và Tương Tác Xã hội

• Khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp: Trẻ có thể nói được một số từ, nhưng không sử dụng chúng để giao tiếp một cách hiệu quả. Trẻ có thể lặp lại từ hoặc cụm từ của người khác (echolalia) mà không hiểu ý nghĩa.
• Ít giao tiếp bằng mắt hoặc tránh giao tiếp bằng mắt: Trẻ có thể tiếp tục tránh nhìn vào mắt người khác hoặc chỉ nhìn rất thoáng qua.
• Không hiểu các tín hiệu xã hội: Trẻ có thể khó khăn trong việc hiểu biểu cảm khuôn mặt, ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu của người khác.
• Khó khăn trong việc chơi tương tác với trẻ khác: Trẻ có thể không biết cách tham gia vào các trò chơi, chia sẻ đồ chơi hoặc tương tác với bạn bè.
• Thích chơi một mình: Trẻ có thể ưa thích chơi một mình hơn là chơi cùng người khác.

Hành Vi

• Hành vi lặp đi lặp lại: Trẻ có thể tiếp tục thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại như vỗ tay, xoay người hoặc sắp xếp đồ vật.
• Sở thích hạn chế và cứng nhắc: Trẻ có thể rất gắn bó với một số đồ vật, hoạt động hoặc thói quen cụ thể, và phản ứng mạnh mẽ khi có sự thay đổi.
• Nhạy cảm bất thường với kích thích giác quan: Trẻ có thể tiếp tục nhạy cảm quá mức hoặc kém nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, xúc giác, mùi vị hoặc các kích thích giác quan khác.
• Tantrums (cơn giận dữ): Trẻ có thể có những cơn giận dữ dữ dội và kéo dài khi không được đáp ứng nhu cầu hoặc mong muốn.

Kết Luận

Dấu hiệu tự kỷ theo mốc tháng cụ thể có thể biểu hiện khác nhau ở mỗi trẻ. Nếu bạn quan sát thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở con mình, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được đánh giá và chẩn đoán. Việc can thiệp sớm là rất quan trọng để giúp trẻ tự kỷ phát triển tốt nhất.