Liệu pháp PCIT – Tương tác giữa cha mẹ và con ra đời như một giải pháp hữu hiệu, giúp các bậc phụ huynh học hỏi những kỹ năng mới, trang bị cho mình khả năng tạo ra một môi trường nuôi dưỡng, chăm sóc tích cực, hiệu quả cho con mình. Cha mẹ là những người đồng hành, là chỗ dựa vững chắc nhất cho con trẻ trong suốt hành trình trưởng thành. Chính vì vậy, mọi sự hỗ trợ đầu tiên và cũng là nền tảng vững chắc nhất cho con cái phải đến từ chính họ. Cùng Dawn Bridge tìm hiểu về liệu pháp PCIT tại bài viết dưới đây nhé!
Liệu pháp PCIT tương tác giữa cha mẹ và con là gì?
Liệu pháp PCIT tương tác giữa cha mẹ và con (Parent-Child Interaction Therapy) là một phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng EBP (Evidence-Based Treatment) được thiết kế dành riêng cho trẻ nhỏ gặp phải những rối loạn hành vi và cảm xúc. Liệu pháp PCIT tập trung vào việc củng cố và nâng cao chất lượng mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Liệu pháp PCIT được xem là một “cầu nối” giúp cha mẹ hiểu rõ những thách thức của con trẻ và trang bị cho họ những kỹ năng cần thiết để tạo ra một môi trường nuôi dưỡng, chăm sóc tích cực cho con mình.
Điều trị bằng phương pháp PCIT đã được chứng minh là có tác động tích cực đến hành vi có vấn đề của trẻ em như:
- Bướng bỉnh, nổi loạn
- Hay cáu gắt, giận dữ
- Có hành vi phá hoại
- Thiếu kỹ năng giao tiếp
- Khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc
- Thiếu động, hỗn loạn

Đối tượng nào thì cần sử dụng liệu pháp PCIT?
Cũng giống với phương pháp ABA, liệu pháp PCIT Với khả năng giúp cha mẹ có thể hiểu rõ được những thách thức của con đang gặp phải, từ đó đưa ra các biện pháp điều trị, nuôi dưỡng con. Liệu pháp này có thể được áp dụng vào các đối tượng bao gồm cha mẹ có con có nhu cầu đặc biệt, trẻ nhỏ 2-7 tuổi.
Đối với Cha mẹ
Cha mẹ trong tình trạng bị nhiều sự chất chứa dồn dập, chán nản, căng thẳng, cảm thấy tội lỗi và bối rối về việc làm thế nào để đối phó với các hành vi gây rối và thách thức của con họ.
Đối với Trẻ em
Thường áp dụng đối với trẻ ở độ tuổi từ 2 đến 7 tuổi. Hiện đang nhận được sự chăm sóc nuôi dưỡng (sự điều trị có thể được tiến hành với cha mẹ hoặc người chăm sóc).
Biểu lộ nhiều vấn đề về hành vi sau đây:
- Gặp khó khăn ở trường học, vườn trẻ, hoặc chỗ giữ trẻ ban ngày
- Gây hấn đối với cha mẹ, anh chị em, hoặc các trẻ em khác
- Hỗn xược với cha mẹ
- Từ chối làm theo sự chỉ dẫn
- Thường xuyên nổi cơn giận dữ
- Chửi thề
- Bất chấp, coi thường, thách thức

Cách thức hoạt động của liệu pháp PCIT
Giai đoạn tương tác với trẻ CID (Child-Directed Interaction)
Giai đoạn này của liệu pháp PCIT giúp tăng cường mối quan hệ tích cực giữa cha mẹ và con, tạo dựng bầu không khí ấm áp và yêu thương, giúp trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương.
Cha mẹ được hướng dẫn chơi cùng con theo cách “bắt chước và phản ánh” hành động của trẻ. Họ nên chú trọng vào việc thể hiện tình yêu, sự quan tâm và sự thấu hiểu đối với trẻ. Chuyên gia sẽ theo dõi qua hệ thống âm thanh một chiều và hướng dẫn cha mẹ thực hành các kỹ năng giao tiếp hiệu quả như:
- Lắng nghe tích cực: Chú ý nghe và hiểu những gì trẻ muốn nói.
- Phản ánh cảm xúc: Nói lại những gì trẻ cảm thấy để trẻ biết cha mẹ hiểu rõ cảm xúc của mình.
- Khen ngợi: Khen ngợi trẻ khi trẻ có hành vi tích cực, nhưng nên khen ngợi một cách chân thành và cụ thể.
Sau giai đoạn CID, cha mẹ sẽ hiểu rõ hơn về những mong muốn, cảm xúc và nhu cầu của trẻ. Trẻ cũng cảm thấy an toàn, yêu thương và gần gũi với cha mẹ hơn.

Giai đoạn hướng dẫn cha mẹ – PID (Parent-Directed Interaction)
Giai đoạn này dạy cha mẹ các kỹ năng để hướng dẫn trẻ có hành vi tích cực và giảm thiểu hành vi tiêu cực trong liệu pháp PCIT.
Chuyên gia của liệu pháp PCIT sẽ hướng dẫn cha mẹ các kỹ năng cụ thể như:
- Đặt giới hạn rõ ràng: Nói cho trẻ biết những gì trẻ có thể làm và không thể làm.
- Sử dụng hệ thống khen thưởng: Khen ngợi trẻ khi trẻ tuân theo giới hạn và có hành vi tích cực.
- Áp dụng hệ thống xử phạt: Sử dụng các hình phạt phù hợp khi trẻ không tuân theo giới hạn.
- Hướng dẫn trẻ thực hiện các nhiệm vụ: Cha mẹ sẽ hướng dẫn trẻ thực hiện các nhiệm vụ nhỏ như dọn dẹp đồ chơi, rửa tay trước khi ăn hoặc đi ngủ đúng giờ.
Sau giai đoạn PID, cha mẹ sẽ có khả năng hướng dẫn trẻ có hành vi tích cực và giảm thiểu hành vi tiêu cực. Trẻ cũng sẽ học được cách tuân theo giới hạn, tự lập và có trách nhiệm hơn.

Kết luận
Liệu pháp PCIT là một phương pháp điều trị hành vi hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho cả cha mẹ và con trẻ. Nếu bạn đang gặp những khó khăn về hành vi của con trẻ, hãy tìm hiểu thêm về Liệu pháp PCIT và tham khảo ý kiến của chuyên gia để có giải pháp phù hợp nhất.
Bài viết từ Dawn Bridge cung cấp thông tin không thay thế cho lời khuyên y tế. Chúng tôi khuyến khích bạn nói chuyện với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn (bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký, dược sĩ, v.v.) về mối quan tâm của bạn, các câu hỏi về hoặc việc sử dụng thực phẩm bổ sung và những gì có thể tốt nhất cho sức khỏe tổng thể của bạn. Bất kỳ đề cập nào trong thông tin này về một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể hoặc khuyến nghị từ một tổ chức hoặc hiệp hội nghề nghiệp đều không thể hiện sự chứng thực của Dawn Bridge về sản phẩm, dịch vụ hoặc lời khuyên chuyên môn đó.