Giải Mã Tình Trạng Kén Ăn Và Khó Ngủ Ở Trẻ Tự Kỷ – Vai Trò Ẩn Giấu Của Dạ Dày

Advertisement/Quảng cáo

Nếu bạn là cha mẹ của một trẻ có nhu cầu đặc biệt, “cuộc chiến” trong mỗi bữa ăn có lẽ là điều quá quen thuộc. Con chỉ ăn vài món “an toàn”, con từ chối thử món mới, con nhạy cảm quá mức với kết cấu (texture) hoặc mùi vị, và con có thể bùng nổ chỉ vì hai loại thức ăn… lỡ chạm vào nhau.

Song song với “cuộc chiến” kén ăn (picky eating) đó, là những đêm dài trằn trọc, khi con mất hàng giờ để đi vào giấc ngủ, hoặc thức dậy nhiều lần trong đêm.

Chúng ta thường tin rằng đây là hai vấn đề “hành vi” hoặc “cảm quan” riêng biệt.

Nhưng trong bài 2 của Series “Hành Trình Thức Ăn”, các chuyên gia của DawnBridge sẽ cùng bạn lật mở một giả thuyết khoa học: Cả hai vấn đề nan giải này rất có thể đều có chung một gốc rễ ẩn giấu tại “Trạm 1: Dạ Dày”.

1. Mối Liên Hệ 1: Axit Yếu -> Khó Tiêu -> “Sợ” Ăn

Nhiệm vụ chính của dạ dày là tiết ra axit (HCl) để tạo một môi trường “lò lửa” mạnh mẽ. Chúng ta thường chỉ nghĩ axit này để tiêu hóa đạm. Nhưng nó còn một vai trò quan trọng khác: Điều tiết tốc độ tiêu hóa.

Ở nhiều trẻ tự kỷ, tình trạng stress mạn tính hoặc thiếu vi chất (như Kẽm) dẫn đến suy giảm axit dạ dày (hypochlorhydria).

Khi “lò lửa” này yếu, thức ăn (không chỉ là đạm, mà là tất cả thức ăn) sẽ lưu lại trong dạ dày lâu hơn mức bình thường.

Hậu quả:

• Trẻ luôn có cảm giác đầy bụng, chướng hơi, “ậm ạch” khó chịu.
• Cảm giác khó chịu này lặp đi lặp lại sau mỗi bữa ăn.
• Dần dần, não bộ của trẻ hình thành một phản xạ có điều kiện: “Ăn = Khó chịu”.

Lúc này, hành vi “kén ăn” của trẻ không phải là “hư” hay “cố tình”. Đó là một cơ chế tự bảo vệ của cơ thể để tránh cảm giác đau đớn, đầy tức mà trẻ không biết cách diễn tả. Trẻ chọn ăn những món “an toàn” (thường là tinh bột, dễ tiêu) vì chúng mang lại cảm giác dễ chịu hơn.

2. Mối Liên Hệ 2: Axit Yếu -> Thiếu Kẽm -> Rối Loạn Vị Giác

Đây là một mắt xích cực kỳ quan trọng mà nhiều người bỏ qua. Axit dạ dày là yếu tố bắt buộc để “ion hóa” và hấp thụ các khoáng chất quan trọng, đặc biệt là Kẽm (Zinc).

Nếu axit dạ dày yếu, khả năng hấp thụ Kẽm từ thức ăn sẽ suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến thiếu Kẽm mạn tính (dù con vẫn ăn đủ).

Và Kẽm lại là vi chất then chốt để duy trì chức năng của vị giác và khứu giác.

Hậu quả:

• Khi thiếu Kẽm, các nụ vị giác của trẻ bị “lỗi”.
• Thức ăn bình thường bỗng nhiên có vị “lạ”, “tanh” hoặc “vị kim loại”.
• Món con từng rất thích ăn, tuần này bỗng nhiên “kinh khủng” và con từ chối quyết liệt.

Đây không phải là “hành vi” kén chọn, đây là một rối loạn cảm quan thực thể do vị giác bị thay đổi. Chúng ta không thể ép trẻ ăn một món mà đối với chúng, đang có vị rất… kinh khủng. Và gốc rễ của nó có thể bắt nguồn từ việc thiếu Kẽm, mà nguyên nhân sâu xa là thiếu axit dạ dày.

3. Mối Liên Hệ 3: Dạ Dày và “Bí Mật” Giấc Ngủ (Vitamin B12)

Đây chính là mối liên hệ mà chúng ta đã đề cập ở phiên bản trước, và nó vẫn là một phần cốt lõi của “Trạm 1”.

Axit dạ dày là “công tắc” kích hoạt sản xuất “Yếu Tố Nội Tại” (Intrinsic Factor). Chất này là “người hộ tống” bắt buộc của Vitamin B12.

Hậu quả khi thiếu axit:

• Không đủ “Yếu Tố Nội Tại” -> Dù con ăn bao nhiêu B12, cơ thể cũng không thể hấp thụ.
• Vitamin B12 là “nguyên liệu” cốt lõi để sản xuất Melatonin (hormone ngủ).
• Thiếu B12 -> Thiếu Melatonin -> Trẻ trằn trọc, khó ngủ, ngủ không sâu.

Vòng Luẩn Quẩn: Mệt Mỏi Càng Làm Tăng Kén Ăn

Giờ đây, hãy xâu chuỗi cả 3 vấn đề lại, chúng ta sẽ thấy một vòng luẩn quẩn (vicious cycle) ở trẻ:

1. Dạ dày yếu -> Gây đầy bụng, khó chịu -> Trẻ bắt đầu “sợ” ăn (Kén ăn 1).
2. Dạ dày yếu -> Gây thiếu Kẽm -> Vị giác bị rối loạn -> Trẻ “kén chọn” gay gắt hơn (Kén ăn 2).
3. Dạ dày yếu -> Gây thiếu B12 -> Trẻ bị mất ngủ, mệt mỏi mạn tính.
4. Khi trẻ mệt mỏi (do thiếu ngủ), hệ thần kinh cảm quan của trẻ càng trở nên nhạy cảm quá mức. Trẻ không còn năng lượng, không còn sự kiên nhẫn để “hợp tác” trong bữa ăn, và sự kén ăn càng trở nên trầm trọng.

Lời khuyên từ Chuyên gia DawnBridge

Nếu con bạn đang vật lộn với tình trạng kén ăn nghiêm trọng, kèm theo các vấns đề về giấc ngủ, đừng vội quy chụp đó là “hành vi”. Rất có thể, đó là những tín hiệu “SOS” từ một hệ tiêu hóa đang gặp sự cố, bắt đầu ngay từ “Trạm 1”.

Hãy quan sát các dấu hiệu:

• Con có hay bị đầy hơi, chướng bụng sau ăn không?
• Con có vẻ thay đổi vị giác đột ngột (từ chối món từng thích) không?
• Con có luôn mệt mỏi, và rất khó đi vào giấc ngủ không?

Việc “giải mã” các tín hiệu cơ thể này cần một con mắt chuyên môn và một phương pháp tiếp cận toàn diện. Tại DawnBridge, chúng tôi không chỉ nhìn vào “hành vi” kén ăn, chúng tôi tìm hiểu “tại sao” con lại kén ăn.

Nếu bạn cần một lộ trình dinh dưỡng chuyên biệt để hỗ trợ con cải thiện từ gốc rễ, hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 0988 7171 07 để được tư vấn 1:1.

Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá “Trạm 2: Biệt Đội Hỗ Trợ Gan – Mật – Tụy” – lý giải tại sao con đi phân sống, váng mỡ.

Advertisement/Quảng cáo